Depresja może rozwinąć się w każdym wieku. Dotyka ona również osób starszych i szacuje się, że zetknął się z nią nawet co trzeci senior. Czym dokładnie jest depresja starcza? Jak można ją rozpoznać? Jak pomóc osobie, która na nią choruje?
Czym jest depresja starcza?
Depresji starcza to rodzaj depresji,dotykający osoby w wieku podeszłym.
Depresja u osób starszych jest równie poważnym problemem, jak ta, która pojawia się w młodszym wieku. Nie powinno się jej lekceważyć, ponieważ może być ona chorobą nie tylko znacznie obniżającą jakość życia, ale nawet śmiertelną.
Co więcej, u seniorów jest ona związana z wyższym ryzykiem popełnienia samobójstwa, ponieważ depresja starcza często ma postać depresji psychotycznej. Ma ona wtedy intensywny przebieg połączony z objawami psychotycznymi, między innymi urojeniami, hipochondrią.
Jednocześnie depresja u osób starszych bywa trudna w diagnozowaniu, ponieważ seniorzy często nie mówią o swoich problemach innym. Dodatkowo w starszym wieku pojawia się większe ryzyko zespołów otępiennych, demencji, co również może być powiązane z zaburzeniami depresyjnymi.
Jakie objawy ma depresja starcza?
Objawy depresji starczej są zasadniczo podobne do objawów, które pojawiają się u osób młodszych. Często jednak nie są one łączone z tą dolegliwością, natomiast mylnie uznaje się je za symptom naturalnego starzenia się organizmu.
Do głównych objawów depresji starczej zaliczane są:
- Pogorszony nastrój – smutek, lęki, niepokoje,
- Problemy ze snem – bezsenność, zaburzenia rytmu snu, w tym długie spanie, wybudzanie się w nocy, sypianie w ciągu dnia,
- Apatia – brak zainteresowań, brak okazywania emocji,
- Zaburzenia psychoruchowe – powolne poruszanie się, przygarbiona sylwetka, częste zmęczenie, przyciszona mowa,
- Problemy z koncentracją i pamięcią – często mylone są one z demencją, natomiast mogą być właśnie objawem depresji starczej,
- Drażliwość, zmiany nastroju,
- Częstsze narzekanie,
- Zobojętnienie, osowiałość,
- Omamy słuchowe, wzrokowe,
- Urojenia, w tym urojenia nihilistyczne związane z kwestionowaniem siebie i świata, urojenia hipochondryczne dotyczące lęku przed chorobami, a także urojenia katastroficzne, które są powiązane z przekonaniem o nadchodzącej katastrofie,
- Zaniechanie dbania o siebie i swoje otoczenie – niezmienianie ubrań, nieprzestrzeganie zasad higieny, unikanie jedzenia i picia, niesprzątanie.
Depresja u osób starszych – przyczyny
Depresja starcza może mieć zróżnicowane przyczyny, które dotyczą zarówno sfery psychicznej, jak i biologicznej.
Przede wszystkim depresji sprzyjają w tym przypadku samotność, wyobcowanie, brak zainteresowania rodziny, śmierć bliskiej osoby, brak aktywności. Chory może też obwiniać się, że wymaga opieki ze względu na swój stan zdrowia, co negatywnie wpływa na jego psychikę.
Depresji u osób starszych sprzyjają też czynniki biologiczne, w tym zmiany w funkcjonowaniu układu nerwowego i mózgu w podeszłym wieku, zaburzenia w wydzielaniu neuroprzekaźników (serotonina, dopamina, noradrenalina).
Warto też wskazać, że depresji mogą sprzyjać niektóre choroby, między innymi cukrzyca, demencja, choroby układu krążenia, a także stosowanie określonych leków.
Jak pomóc osobie starszej w depresji?
W przypadku podejrzenia depresji starczej należy zasięgnąć pomocy, ponieważ choroba ta nie zniknie sama. Jak pomóc osobie starszej w depresji, gdy zauważamy u niej niepokojące objawy?
Konsultacja z psychiatrą
W pierwszej kolejności zaleca się konsultację ze specjalistą, czyli lekarzem psychiatrą. Jest ona wskazana zwłaszcza wtedy, gdy objawy u chorego są nasilone i przeszkadzają w codziennym funkcjonowaniu.
Psychiatra może wtedy zalecić stosowanie określonych leków przeciwdepresyjnych, które pozwolą na zredukowanie odczuwanych objawów i poprawę samopoczucia.
Psychoterapia
Dodatkowo, zależnie od stanu seniora, wskazana może być psychoterapia. Polega ona na rozmowie z psychoterapeutą i pozwala na zmianę sposobu myślenia oraz zachowania, by złagodzić dolegliwości.
Okazywanie zainteresowania
Gdy u seniora zauważa się objawy depresyjne, powinno się również pomóc mu przez okazywanie większego zainteresowania.
Częstsze telefony, odwiedziny, wspólne spędzanie wolnego czasu, wychodzenie na zakupy mogą być w takim przypadku bardzo pomocne.
Większy komfort na co dzień
Warto też zadbać o komfort seniora. Przykładowo, gdy pojawia się u niego problem z nietrzymaniem moczu, warto kupić wkładki urologiczne albo majtki chłonne, które pozwolą mu na aktywne prowadzenie życia.
Spotkania z innymi osobami
Poprawa samopoczucia możliwa jest też wtedy, gdy senior będzie regularnie spotykał się z innymi osobami.
Warto zachęcić go od odnowienia dawnych znajomości, aktywnego uczestnictwa w różnych wydarzeniach lokalnych. Również seniorzy mogą korzystać z wielu programów przeznaczonych dla nich, na przykład zajęć sportowych, warsztatów, wyjazdów.
Hobby
Dobrym sposobem na poprawę samopoczucia u seniora może być także wsparcie dla jego hobby. Uprawianie ogródka, czytanie książek, majsterkowanie, sklejanie modeli – to tylko kilka przykładowych propozycji.
