Zawał serca jest stanem bezpośrednio zagrażającym życiu. W porę rozpoznany daje duże szanse na podjęcie właściwych działań. Zawsze wymaga pilnej interwencji lekarskiej i wdrożenia określonych procedur i późniejszego leczenia. Bardzo często osoby, które nie doświadczyły zawału, zastanawiają się, jak on wygląda i jak rozpoznać zawał. Objawy nie obejmują jedynie silnego bólu w klatce piersiowej i utraty przytomności, jak to zazwyczaj bywa w filmach. Mogą to być zupełnie inne dolegliwości, bądź zespół objawów, których mimo wszystko nie należy bagatelizować. W Polsce każdego roku 80 tysięcy osób doświadcza zawału serca, a nawet 40% z nich ponosi śmierć, na skutek nieudzielenia pomocy na czas. Jak rozpoznać zawał serca? Jak zapobiec zawałowi serca? I co robić, kiedy jesteśmy jego świadkiem?
Jak rozpoznać zawał serca? Poznaj typowe objawy
Zastanawiając się, jak wygląda zawał serca, i jakie daje objawy, warto najpierw przyjrzeć się, czym on jest. W przebiegu zawału dochodzi do niedokrwienia mięśnia sercowego, jego martwicy i zaburzeń pracy. Objawy mogą być niespecyficzne i naprawdę indywidualne dla każdego, ze względu na wiek i choroby współistniejące. Zaburzenie kurczliwości komórek naczyń wieńcowych w przebiegu zawału powoduje ich następujący rozpad, czyli martwicę. Zawał serca występuje również u ludzi młodych – około 10% osób jest przed 40. rokiem życia. Czynniki powodujące zawał obejmują niezdrowy tryb życia, stosowanie używek, stres oraz choroby współistniejące. Ze względu na niejednoznaczne objawy, zawał serca można stuprocentowo potwierdzić bądź wykluczyć poprzez wykonanie przez lekarza badania EKG, bądź przeprowadzenia badań laboratoryjnych. Objawy zawału mogą obejmować:
- ból w klatce piersiowej i w okolicy lewego łuku żebrowego; trwa powyżej 15 minut i może promieniować do lewej ręki i żuchwy,
- kołatanie serca,
- bladość skóry,
- osłabienie, nagły i silny lęk,
- duszność, wymioty, mdłości,
- ucisk w klatce piersiowej, pieczenie za mostkiem.
Przyczyny zawału serca i postępowanie w trakcie – jak rozpoznać zawał serca i co wtedy robić?
Przyczyny zawału serca obejmują szeroki zakres czynników, jednak najczęściej jest to stres, choroby serca, otyłość, wysoki poziom cholesterolu, siedzący tryb życia i stosowanie używek. Osoby starsze również są bardziej narażone na wystąpienie zawału ze względu na osłabienie układu sercowo-naczyniowego i współistniejące choroby. Seniorzy mogą jednocześnie cierpień na zmniejszenie napięcia mięśni, co utrudnia im zachowanie prawidłowej kondycji. Osłabione mięśnie dna miednicy mogą powodować nietrzymanie moczu. W takim wypadku należy stosować wkładki urologiczne, które zapewnią higienę i komfort. Jeżeli zdarzy się, że ktoś z naszego otoczenia zacznie sygnalizować objawy zawału, należy jak najszybciej podjąć działania mające na celu ratowanie jego życia. W pierwszej kolejności należy wezwać pogotowie, podając dokładne dane dyspozytorowi. Jeżeli chory jest przytomny, należy umieścić go w pozycji półleżącej, w miarę potrzeb rozpiąć mu koszulę. Nie należy podawać nic do jedzenia i picia. Warto przeprowadzić spokojną rozmowę, ponieważ osoba mająca objawy zawału może odczuwać bardzo silny lęk, a nawet dostać ataku paniki. Należy pozostać z daną osobą aż do przyjazdu pogotowia, którego pracownicy jak najszybciej podejmą odpowiednie kroki, kiedy podejrzewa się zawał. Objawy mogą być bardzo mylące i pomimo typowych dla zawału odczuć mogą sygnalizować coś zupełnie innego, np. chorobę refluksową przełyku. Jeżeli zaś chory stracił przytomność, należy postępować zgodnie z zasadami udzielenia pierwszej pomocy.
Profilaktyka zawału serca – co robić, aby zmniejszyć ryzyko jego wystąpienia?
Większe ryzyko wystąpienia zawału następuje u osób, u których w rodzinie już wcześniej wystąpił ten incydent sercowy, oraz u osób, które osobiście przeszły zawał serca. Rekonwalescencja po zawale wymaga sporo pracy i czasu, gdyż w wyniku niedokrwienia mogło dojść do wielu powikłań, np. niedowładu kończyny czy powstania zaburzeń rytmu serca. Najlepszym sposobem, aby uniknąć zawału, jest odpowiednia profilaktyka, obejmująca zmianę stylu życia. Kiedy już wiemy jak rozpoznać zawał serca i jakie są jego przyczyny, warto wprowadzić parę zmian do swojego życia. Rezygnacja z używek to podstawa. Należy rzucić palenie i alkohol oraz dokładnie przyjrzeć się przyjmowanym lekom. Zmiana diety i regularna aktywność fizyczna to kolejny krok, aby ustrzec się przed zawałem. Powinniśmy spożywać sporo warzyw i owoców, jeść chude mięso i ryby oraz wprowadzić pełnoziarniste pieczywo. Regularne badania kontrolne są również istotnym krokiem w profilaktyce zawału serca. Oczywiście należy maksymalnie wyeliminować stres, poprzez zmianę pracy, rozmowę z członkami rodziny czy ograniczenie kontaktów z konfliktowymi znajomymi do minimum.
Sprawdź także nasz artykuł na temat depresji starczej.
